Σχέδιο απορρόφησης ΤΕΙ

Του Αθανάσιου Αργυρίου*

Αναρτήθηκε στο Πανεπιστημιακό ΒΗΜΑ (TOVIMA), 12/3/2019

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

Υποθέτω ότι η πλειοψηφία εξ υμών έχει γίνει κοινωνός του από 10ης τρέχοντος μηνός εγγράφου της κας Πρυτάνεως, με τίτλο “Ενημέρωση Κοσμητόρων – Προέδρων – Συγκλήτου για Σχέδιο Απορρόφησης ΤΕΙ”. Το ως άνω έγγραφο κοινοποιήθηκε αυθημερόν στα μέλη του Τμήματος Φυσικής από τον Πρόεδρο του Τμήματος, ως ώφειλε. Εξεπλάγην βεβαίως, δεδομένου ότι λόγω της σοβαρότητας του θέματος περίμενα από τη Διοίκηση να μας ενημερώσει όλους αμέσως, όπως ορθώς πράττει με το εβδομαδιαίο δελτίο τύπου της Πρυτανείας και μη περιοριζόμενη στην ενημέρωση ορισμένων μόνο οργάνων Διοίκησης. Άραγε το Σχέδιο Απορρόφησης των ΤΕΙ είναι θέμα ήσσονος ενδιαφέροντος για το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, εν συγκρίσει με τα συνήθως αναφερόμενα στα διάφορα δελτία τύπου;

Πριν υπεισέλθει κανείς στις λεπτομέρειες του σχεδίου απορρόφησης, διερωτώμαι αν είχε ποτέ την ευκαιρία η ακαδημαϊκή κοινότητα να αναρωτηθεί για τα ακόλουθα:

α) Για τον πληθωρισμό των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων της χώρας ευθύνονται τα ΤΕΙ και πρέπει να σβύσουν από το χάρτη; Έχουν διαχρονικά συνεισφέρει λιγότερο στην εθνική οικονομία απ’ ότι π.χ. το Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου;

β) Σταμάτησαν αιφνιδίως τα ΤΕΙ να είναι χρήσιμα στην Ελληνική οικονομία και κοινωνία; Από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Πώς θα καλύπτονται λοιπόν οι ανάγκες σε εξειδικευμένους τεχνικούς μετά την συγχώνευσή τους, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και αν γίνει αυτή;

γ) Ποιά η δυνατότητα της Ελληνικής οικονομίας να απορροφήσει και άλλους αποφοίτους ΑΕΙ, δεδομένου του ποσοστού ανεργίας των ήδη πτυχιούχων - διπλωματούχων τους; Μήπως έτσι ενισχυθεί περαιτέρω η φυγή επιστημόνων στο εξωτερικό; Πότε η Ελληνική κοινωνία θα καρπωθεί την επένδυση που έκανε ώστε να τους μορφώσει;

δ) Κέρδισε η Τριτοβάθμια Παιδεία της χώρας από την (τελικώς μη) εφαρμογή του σχεδίου “Αθηνά”; Λύθηκε το πρόβλημα με την ενσωμάτωση των Τμημάτων του Αγρινίου στο Πανεπιστήμιο Πατρών; Η (ως συνήθως) “άνωθεν” επιβληθείσα απόφαση αναβάθμησε το Πανεπιστήμιο Πατρών; Τα Τμήματα του Αγρινίου μήπως; Μάλλον όχι, και πώς θα ήταν δυνατόν κάτι τέτοιο, αφού η ενσωμάτωση των Τμημάτων αυτών δεν συνοδεύτηκε από αύξηση των τακτικών πιστώσεων λειτουργίας του Πανεπιστημίου Πατρών, αλλά το αντίθετο. Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι για περισσότερες από δύο δεκαετίες τα Τμήματα της Διεύρυνσης προσπαθούν να σταθούν αξιοπρεπώς, διασκορπισμένα, κάθε ένα ξεχωριστά, σε διάφορα κτήρια, με περιορισμένο προσωπικό, ενώ επιβιώνουν χάρη στην αξιέπαινη προσπάθεια των συναδέλφων.

Δεν νομίζω ότι υπάρχουν θετικές απαντήσεις σε κανένα από τα παραπάνω ερωτήματα. Η πραγματικότητα των συγχωνεύσεων δείχνει το αντίθετο. Για παράδειγμα, η κατάσταση στο “Πανεπιστήμιο” Δυτικής Αττικής, είναι τραγελαφική, σε όλους τους τομείς, από τα προγράμματα σπουδών και την εφαρμογή τους έως τη λειτουργία των θεσμικών οργάνων. Όποιος γνωρίζει φοιτητές ή και μέλη του προσωπικού, έχει πλήρη εικόνα.

Ως εκ τούτου, αντί το Πανεπιστήμιο Πατρών να καλείται να συζητήσει τρόπους εφαρμογής ενός κακού σχεδίου, είναι καλύτερο να το απορρίψει χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν αρκεί η ακαδημαϊκή κοινότητα να διεκδικεί φραστικώς το όποιο “αυτοδιοίκητο”. Θα πρέπει να το διεκδικεί και με πράξεις. Δυστυχώς, η Ελληνική Πολιτεία είναι – διαχρονικώς – αναξιόπιστη. Βιώνουμε κάθε χρόνο τον εμπαιγμό του Υπουργείου Παιδείας (με το όποιο όνομα αυτό φέρει – διαφορετικό ανά τετραετία), το οποίο ζητά τη γνώμη μας για τον αριθμό των εισακτέων και κάνει τελικώς ό,τι θέλει. Δεν έχει κανένα λόγο η ακαδημαϊκή κοινότητα να αποδέχεται παθητικώς σχέδια τα οποία δεν βελτιώνουν ούτε τη λειτουργία των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, ούτε το μέλλον των φοιτητών μας, αλλά ούτε και της κοινωνίας, πιεζόμενη από όσους, για τους δικούς τους λόγους, επιθυμούν να φανούν αρεστοί στην εκάστοτε πολιτική εξουσία.

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

Δεν συνηθίζω να παρεμβαίνω δημοσίως. Επίσης, δηλώνω ότι, όπως οι άμεσοι συνεργάτες μου, αλλά και ο ευρύτερος κύκλος μου πολύ καλά γνωρίζουν, δεν έχω την παραμικρή φιλοδοξία για διοικητικές θέσεις, παραιτούμενος ακόμη και από τη θέση του Διευθυντή του Εργαστηρίου το οποίο ο ίδιος επανίδρυσα, αμέσως μόλις υπήρξε σε αυτό αναπληρωτής καθηγητής με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Όμως, ορισμένες φορές, η κρισιμότητα των καταστάσεων είναι τέτοια, ώστε η σιγή να ισοδυναμεί με συνενοχή. Συνενοχή εν προκειμένω για την ανοχή στην επιχειρούμενη συγχώνευση, η οποία, όπως και οι προηγούμενες, θα είναι εις βάρος της ακαδημαϊκής κοινότητας και, κυρίως, εις βάρος των φοιτητών μας. Η παρέμβασή μου αυτή αποσκοπεί στο να μπορώ στο μέλλον να λέω ότι δεν σιώπησα όταν έπρεπε. Θεωρώ ότι όσοι σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο, αποτελούμε πλειοψηφία. Έχουμε ευθύνη, στην περίπτωση αυτή, να εκφράσουμε όλοι την άποψή μας. Ό,τι πέτυχε το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, μπορεί να το πετύχει και το Πανεπιστήμιο Πατρών.

*Ο Αθανάσιος Αργυρίου είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.