στο άρθρο του Κωνσταντίνου Τσουκαλά
Θα αναρωτηθώ αν ο συνάδελφος Κωνσταντίνος Τσουκαλάς έχει γνώση της κατάστασης που βιώνουμε σήμερα στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο ή έχει μείνει μερικές δεκαετίες πίσω όπως και οι αναφορές που χρησιμοποιεί όπως τις καταγράφει στο παρακάτω απόσπασμα από το άρθρο του
“Και όπως έγραφε ο Αριστόβουλος Μάνεσης, «πλήρης αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να νοηθεί στοιχειωδώς παρά με την ανάδειξη των οργάνων που διοικούν τα ΑΕΙ μόνον από όσους τα απαρτίζουν. Και ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων της πανεπιστημιακής κοινότητας στην άμεση άσκηση της διοίκησης, δηλαδή στη λήψη αποφάσεων» («Η συνταγματική προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας», Ο Πολίτης, Νο 6, Νοέμβριος 1976). Ολων αυτών των κεκτημένων αρχών επιχειρείται σήμερα η βίαιη κατάλυση. Αλλά, όπως έγραφε ο Δημήτρης Τσάτσος, «στην παιδεία η βία δεν ονομάζεται βία. Γι΄ αυτό η άσκησή της είναι ανώδυνη για εκείνους που την ασκούν. Ονομάζεται “προγραμματισμός”, “ανανέωση”, “εκσυγχρονισμός”, “αντικειμενική διδασκαλία” και, κυρίως, “ορθή και άρχουσα θεωρία”». ( Η Αυγή, 1η Ιανουαρίου 1977).”
Παραθέτω παρακάτω χωρίς σχόλια, δεν χρειάζονται για όσους βιώνουν το σημερινό Δημόσιο Πανεπιστήμιο, αποσπάσματα από το σχετικό άρθρο και
η ερώτηση είναι αν όλα αυτά συμβαίνουν στα Πανεπιστήμια του εξωτερικού που έχουν ανάλογα σχήματα Διοίκησης. Και μην μου πείτε για μία ακόμη φορά «Ναι, αλλά η Ελληνική πραγματικότητα;»
η ερώτηση είναι αν όλα αυτά συμβαίνουν στα Πανεπιστήμια του εξωτερικού που έχουν ανάλογα σχήματα Διοίκησης. Και μην μου πείτε για μία ακόμη φορά «Ναι, αλλά η Ελληνική πραγματικότητα;»
Αν δεν έχουμε ακόμη καταλάβει πως δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τις νοοτροπίες και τις πρακτικές που μας οδήγησαν ως χώρα στην σημερινή κατάσταση (κυρίως μια κρίση θεσμών και αξιών εδώ) δεν έχουμε καμία ελπίδα όχι ως Πανεπιστήμιο αλλά και ως χώρα.
Ένα διεστραμμένο μυαλό μπορεί να βρει τρόπους να εκφυλίσει και να εφαρμόσει στρεβλά κάθε νόμο. Αλλά αν δεχθώ την υπόθεση του συγγραφέα ότι
“Κανένας στοιχειωδώς εχέφρων άνθρωπος δεν μπορεί να έχει αντίρρηση στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, στον περιορισμό των «νοσηρών» φαινομένων της συναλλαγής, της διαπλοκής, της διαφθοράς και του νεποτισμού και στη θέσπιση διάφανων διαδικασιών λήψης αποφάσεων.”
γιατί να φοβάμαι πως όλα αυτά που στην συνέχεια μας περιγράφει o ίδιος θα συμβούν και μάλιστα από τους Πανεπιστημιακούς που “κατά τεκμήριο (όλοι όσοι συμμετέχουν στη συζήτηση για την ανώτατη εκπαίδευση) διακινούνται από «καλές προθέσεις».”
Κλεάνθης Θραμπουλίδης
Τα χαρακτηριστικά (για μένα) αποσπάσματα
“Τα κατεστημένα συλλογικά όργανα καταργούνται ή απισχναίνονται, η φοιτητική συμμετοχή φιμώνεται, οι σκληρές ιεραρχίες εμπεδώνονται, οι εξαρτήσεις παγιώνονται, η δημοκρατική αντιπροσωπευτικότητα αποδυναμώνεται, η συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών ιδιωτικών φορέων θεσμοποιείται,…”
“Με κατάλληλους δηλαδή χειρισμούς ο πυρήνας αυτός μπορεί να χειραγωγείται από ένα κόμμα ή μια φατρία. Το εξουσιαστικό σύστημα μπορεί έτσι να «στηθεί» εφάπαξ και ανεπιστρεπτί, αφού οι τέσσερις εσωτερικοί θα επιλέξουν δίχως κανέναν περιορισμό τους επτά «κατάλληλους» εξωτερικούς, οι οποίοι θα αναζητηθούν στην «κοινωνία» (μητροπολίτες, επιχειρηματίες, δήμαρχοι ή γενικής χρήσεως πρόθυμοι). “
“Η αλυσίδα των αλληλεξαρτήσεων κατοχυρώνεται απολύτως. Συμβούλιο, Οργανισμός, πρύτανης, κοσμήτορας και εκλογικά σώματα διαπλέκονται σε μια καλοσχεδιασμένη και συγκροτημένη ιεραρχική ολότητα.”
“Αν στο όνομα της αποτελεσματικότητας πρέπει να αποδυναμωθεί η δημοκρατία και αν στο όνομα του πολέμου κατά της συναλλαγής πρέπει να θεσμοποιηθεί ο αυταρχικός συγκεντρωτισμός, οι ελλοχεύοντες κίνδυνοι είναι προφανώς απροσμέτρητοι.”
“Η ιστορική πείρα δείχνει ότι οι αυθαίρετες αυταρχικές δομές τείνουν πάντα να εκτρέφουν περισσότερη διαπλοκή, διαφθορά, ιδιοτέλεια και παραβατικότητα από τις δομές που εκτίθενται συνεχώς στον έλεγχο αντιπροσωπευτικών δημοκρατικών σωμάτων. Μοιραία, η αλαζονεία και η αυθαιρεσία μιας οποιασδήποτε ανεξέλεγκτης εξουσίας αυτοτροφοδοτούνται και επιτείνονται. Αυτός είναι και ένας από τους στόχους που επιδιώκεται από τη συνταγματική κατοχύρωση των δημοκρατικών αντιπροσωπευτικών εξουσιών μέσα στο πανεπιστήμιο.”
Το σχόλιο μου για τις αναφορές έχει να κάνει όχι με τον χρόνο αλλά με την αναφορά σε ένα θεωρητικό μοντέλο του οποίου, δυστυχώς, η εφαρμογή έχει οδηγήσει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο στην σημερινή κατάσταση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν μπορώ να θεωρήσω αξιόπιστη μια αναφορά σε ένα θεωρητικό μοντέλο όσο καλό και αν αυτό ακούγεται, όταν η εφαρμογή του έχει αποτύχει και μας έχει οδηγήσει στην σημερινή κατάσταση.
Οσο για το σενάριο, είναι σχεδόν απίθανο να βρούμε έστω και ένα νόμο της Πολιτείας που θα αποκλείει κάθε πιθανή συνομωσία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της αποτελεσματικότητας ή ακόμη και παραβίαση της βιωσιμότητας του συστήματος.
Και φυσικά λέω ναι σε κάθε πρόταση που διασφαλίζει από πιθανές συνομωσίες. Αυτό που δεν αντέχω είναι η αυξημένη ευαισθησία ορισμένων σε πιθανά σενάρια που επινοούν διεστραμμένα μυαλά, και η ταυτόχρονη απάθεια τους σε πράξεις και νοοτροπίες αλλά και έλλειψη ασφαλιστικών δικλείδων, που οδηγούν το σημερινό σύστημα σε αδιέξοδο.
Αν ακόμη δεν έχουμε καταλάβει πως πρέπει να αποβάλουμε τις πρακτικές και τις νοοτροπίες που μας οδήγησαν ως πανεπιστήμιο (και ως χώρα) στην σημερινή κατάσταση και συνεχίσουμε να επιλέγουμε τα μέλη του συμβουλίου και τους Πρυτάνεις με κομματικά κριτήρια πολύ φοβάμαι πως κανένας νόμος δεν μπορεί να μας σώσει.
"...η κριτική που γίνεται στον νόμο από τον Κ. Τσουκαλά και από άλλους γίνεται ερήμην των συγκεκριμένων ρυθμίσεων που περιέχει. Εκφέρεται από μια σκοπιά που θέλει να βλέπει παντού, χωρίς στοιχεία, τον μπαμπούλα του νεοφιλελευθερισμού, τον φόβο της αγοράς και της ιδιωτικοποίησης, την έλλειψη δημοκρατίας και τον αυταρχισμό. Είναι μια ιδεολογική σκοπιά που έχει αυτοχρισθεί εκ προοιμίου αριστερή, έχει συγκροτήσει τον κυρίαρχο λόγο της Μεταπολίτευσης και χρησιμοποιείται για να καλύπτονται αδράνειες και συντεχνίες. Είναι μια σκοπιά που υιοθετείται από διανοουμένους που κυριάρχησαν, ως ανέλεγκτες αυθεντίες, σε κάθε στροφή της μεταπολιτευτικής ζωής, μια σκοπιά που θεωρεί καθετί καινούργιο αναπόδραστα χειρότερο από το παρόν και ως εκ τούτου καταλήγει να δρα συντηρητικά υπερασπιζόμενη κάθε φορά την κατάσταση που προηγουμένως αντιμαχόταν. " από το άρθρο της Βάσως Κιντή στο ΒΗΜΑ, Κατ΄ επίφαση δημοκρατία στα πανεπιστήμια
ΑπάντησηΔιαγραφή