Προσχέδιο νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση - Μύθοι και Πραγματικότητα

Το κείμενο αυτό συντάχθηκε με βάση την τοποθέτηση του συγγραφέα στα πλαίσια της ανοιχτής συζήτησης για το προσχέδιο του νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση η οποία διεξήχθη, μετά από πρόσκληση των Πρυτανικών αρχών, την Τετάρτη 13/7, στις 11.30 π.μ., στο Aμφιθέατρο ΑΑ (Κτήριο Α, Διοίκηση).

Η διαπίστωση πως το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με το σημερινό του πλαίσιο είναι πλέον ευρέως αποδεκτή. Έχουμε όλα αυτά τα χρόνια περίτρανα αποδείξει ότι όχι μόνο είμαστε ανίκανοι να βελτιώσουμε ένα πλαίσιο λειτουργίας που ορίζεται από τους νόμους της Πολιτείας αλλά αντίθετα λειτουργούμε με βάση το κακώς εννοούμενο προσωπικό συμφέρον προς την κατεύθυνση της αποδιοργάνωσης του. Και σε αυτό έχουμε μοναδική πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι μια πρόκληση για την Πανεπιστημιακή κοινότητα σήμερα να αποδείξει ότι μπορούμε, παρά την μέχρι σήμερα πορεία μας, να δράσουμε αποτελεσματικά και προς όφελος της κοινωνίας. Οφείλουμε να συμμετέχουμε στη διαδικασία του διαλόγου επί του προσχεδίου Νόμου, να αναδείξουμε τις αδυναμίες του προσχεδίου και να προτείνουμε βελτιώσεις.

1. Τα γεγονότα

Καταγράφονται κατ’ αρχήν τα σημαντικά γεγονότα στα οποία το κείμενο αυτό αναφέρεται.

Δευτέρα 4/7, αργά το βράδυ: δίνεται στην δημοσιότητα το προσχέδιο νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση (110 σελίδες) εδώ

Τρίτη 5/7, στις 11:40: κοινοποιείται στην Πανεπιστημιακή κοινότητα η θέση της Πρυτανικής Αρχής εδώ. Η θέση δημοσιοποιείται στον τοπικό τύπο. εδώ

Τετάρτη 6/7: δίνεται συνέντευξη τύπου των Πρυτανικών αρχών εδώ

Πέμπτη 7/7: συνεδριάζει η Σύγκλητος η οποία υιοθετεί στο σύνολό τους τις απόψεις των Πρυτανικών Αρχών.

Τετάρτη 13/7: διεξάγεται η πρώτη συζήτηση στην Πανεπιστημιακή κοινότητα για το προσχέδιο Νόμου. εδώ

2. Επί της διαδικασίας - Μπορεί να γίνει σήμερα διάλογος;

Παρατηρώντας τη διαδικασία που ακολούθησαν οι Πρυτανικές Αρχές στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι εμφανές ότι δεν δόθηκε κανένα περιθώριο για γόνιμο διάλογο και ελεύθερη έκφραση των μελών της Πανεπιστημιακής κοινότητας (ΠΚ).

Πρώτα από όλα η Πρυτανική Αρχή κοινοποίησε στην Πανεπιστημιακή κοινότητα μια θέση επί ενός προσχεδίου Νόμου της Ελληνικής Πολιτείας, πριν της κοινοποιηθεί το προσχέδιο. Το προσχέδιο, κοινοποιήθηκε

με μήνυμα, αργότερα το απόγευμα της ίδιας ημέρας (εδώ), αφού είχαν προηγηθεί αντιδράσεις από μέλη της ΠΚ.

Το ελάχιστο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη δημοσιοποίηση του προσχεδίου μέχρι την κοινοποίηση της θέσης αυτής, καθιστά σαφές ότι οι Πρυτανικές αρχές δεν ακολούθησαν καμία Νόμιμη, θεσμική και διαφανή διαδικασία για την σύνθεση της θέσης αυτής. Δημιουργεί δε πολλά ερωτηματικά για τον τρόπο που λαμβάνονται αποφάσεις που παρουσιάζονται προς τα έξω ως θέσεις της ΠΚ.

Είναι σαφές ότι η ανακοίνωση προσπαθεί να προκαταλάβει κάθε συζήτηση επί του προσχεδίου που πιθανόν θα διεξαχθεί σε θεσμικά όργανα του Πανεπιστημίου το επόμενο χρονικό διάστημα και εκμεταλλεύεται τη δυνατότητα που οι Πρυτανικές αρχές έχουν να προωθούν στην ΠΚ προσωπικές απόψεις και θέσεις τους μέσα από ένα κανάλι επικοινωνίας στο οποίο της στερούν την δυνατότητα (εδώ) να παρουσιάσει την, πιθανόν, διαφορετική της θέση.

Στο σημείο αυτό αξίζει να παρατεθεί η δήλωση της Πρυτανικής αρχής από άλλη ανάλογη περίσταση “Εμείς θα συνεχίσουμε με γνώμονα τα «πιστεύω μας» για ένα καλύτερο δημόσιο πανεπιστήμιο.” εδώ

Επιπλέον, το εμφυλιοπολεμικό ύφος της ανακοίνωσης παρακινεί φοιτητές και εργαζόμενους στο Πανεπιστήμιο σε πράξεις βίας που τα τελευταία χρόνια βλέπουμε σε μεγάλη έκταση στο χώρο του Πανεπιστημίου και οι οποίες το έχουν οδηγήσει στην σημερινή του κατάσταση. Καταγράφει δε προσωπικές διαπιστώσεις (αλλοιώνει τον δημόσιο χαρακτήρα, υποβαθμίζει τον σημαντικό ρόλο, αντι-δημοκρατικό, αντι-κοινωνικό, αντι-αναπτυξιακό, νομοσχέδιο αντιλόγου, κλπ) τις οποίες δεν τεκμηριώνει με χρήση επιχειρημάτων.

Την θέση αυτή οι Πρυτανικές αρχές δημοσιοποίησαν στον τοπικό τύπο και την επόμενη ημέρα Τετάρτη 6 Ιουνίου έδωσαν συνέντευξη τύπου στα γραφεία της ένωσης συντακτών. Στην συνέντευξη αυτή μεταξύ άλλων υποστηρίζουν ότι «η Πανεπιστημιακή κοινότητα επιθυμεί αλλαγές για την βελτίωση του Πανεπιστημίου, αλλά είναι αντίθετη σε αυτή την πλήρη ανατροπή.» και ότι η Σύγκλητος εξέφρασε «την πλήρη αντίθεση της (…) στο προτεινόμενο νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση». Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δηλώσεις αυτές προηγούνται κατά μία ημέρα της συνεδρίασης της Συγκλήτου και μια σχεδόν βδομάδα από την πρώτη συζήτηση επί του θέματος με τη συμμετοχή της Πανεπιστημιακής κοινότητας.

Η θέση της Πρυτανικής Αρχής υιοθετήθηκε στο σύνολο της από την Σύγκλητο του Πανεπιστημίου την Πέμπτη 7 Ιουνίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σύγκλητος έκανε δεκτό ένα κείμενο το οποίο παρουσιάζει θέσεις χωρίς καμία τεκμηρίωση.

Μετά από τα παραπάνω, η Πανεπιστημιακή κοινότητα προσκλήθηκε σε διάλογο επί του Νομοσχεδίου και η ερώτηση είναι αν είναι δυνατόν μετά από μια τέτοια διαδικασία τα μέλη της ΠΚ να εκφρασθούν ελεύθερα ώστε να διεξαχθεί ένας ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος. Ο αριθμός των μελών ΔΕΠ που συμμετείχαν, ο χρόνος που δόθηκε σε κάθε ομιλητή (4 λεπτά) και το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ομιλητών είναι ενεργά μέλη κομματικών παρατάξεων δίνουν το πλαίσιο στο οποίο διεξήχθη η συζήτηση αυτή. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν κατατέθηκε καμία γραπτή πρόταση, και πως οι κομματικές παρατάξεις, που μονοπώλησαν τον χρόνο, έχουν τη δυνατότητα μέσα από το announcements του Πανεπιστημίου να στέλνουν στην ΠΚ τις θέσεις τους, και το έκαναν μέρες πριν τη συζήτηση. Αντίθετα στα μέλη ΔΕΠ δεν δίνεται η δυνατότητα αυτή και η ανοικτή συζήτηση αποτελούσε (παρά τις αντίξοες συνθήκες) τη μόνη δυνατότητα έκφρασης της άποψης τους.

3. Οι Μύθοι και η Πραγματικότηητα

Στη συνέχεια του κειμένου αυτού γίνεται μια κριτική των θέσεων που εκφράζει το κείμενο των Πρυτανικών αρχών μέσα από την παράθεση οκτώ (8) μύθων.

Μύθος 1^ος ¨: Η ακαδημαϊκή μας παράδοση και ελευθερία

“Είναι ένα νομοσχέδιο αντιλόγου και όχι διαλόγου με την πανεπιστημιακή κοινότητα και την ακαδημαϊκή μας παράδοση” Πρυτανική Αρχή

Η Πρυτανική Αρχή καλεί «σύσσωμη την πανεπιστημιακή κοινότητα να αντιδράσει συντεταγμένα (…)
στην προσπάθεια διάλυσης του πλέον δημιουργικού και δημοκρατικού κυττάρου της ελληνικής κοινωνίας”

Σήμερα η κοινωνία γνωρίζει πολύ καλά το πώς λειτουργεί η Ακαδημαϊκή μας παράδοση που οι Πρυτανική Αρχή επικαλείται και πόσο Δημοκρατικά και ελεύθερα λειτουργεί το Δημόσιο Πανεπιστήμιο.

Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά. Θα αρκεστώ σε δύο.

Α) ανοχή σε φαινόμενα επιβολής θέσεων με τη χρήση της βίας των καταλήψεων, τις βίαιες διακοπές Γενικών Συνελεύσεων, των προπηλακισμών, κλπ.

Β) την ιδιότυπη πολιτική προπαγάνδα που διεξάγεται μέσα από το announcements (εδώ) με την απαγόρευση έκφρασης σε αυτό των Πανεπιστημιακών δασκάλων.

Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο του συναδέλφου Η. Κουρούμαλη, καθηγητή της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης: “Είναι λίγο πράγμα νά μάς λείψουν οί άθλιες καθηγητο-φοιτητικές συναλλαγές πού προηγούνται τών πρυτανικών καί λοιπών εκλογών; Είναι λίγο πράγμα νά μάς λείψουν οι "διαβουλεύσεις" στήν επιλογή καί εξέλιξη μελών ΔΕΠ; Οπου γιά άλλους η αναμονή είναι ελάχιστοι μήνες καί γιά άλλους μερικά χρόνια; Καί τί θά κάνουμε μέ τήν απουσία αιωνίων φοιτητών; Μέ ποιούς θά διαπραγματευόμαστε τήν συνεχή υποβάθμιση τών σπουδών (λέγεται καί αντίσταση στήν εντατικοποίηση); Καί άν χρειαστεί νά λογοδοτούμε γιατί δέν πατάμε νά διδάξουμε, δέν θά προσβληθεί βάναυσα η ακαδημαική μας ελευθερία;” Η. Κουρούμαλης, 1^ο σχόλιο εδώ

Μύθος 2^ος ¨: Τα τριετή Πτυχία και η υποβάθμιση των σπουδών

“ανοίγει διάπλατα η πόρτα για την υποβάθμιση των σπουδών με την καθιέρωση της τριετούς εκπαίδευσης, ” Πρυτανική Αρχή

Έχω γράψει πολλά για το θέμα. Θα παραθέσω μόνο την άποψη επί του θέματος του Ιωσήφ Σηφάκη (βραβείο Turing Πληροφορικής) όπως δόθηκε το 2009 στο συνεδριακό κέντρο του Πανεπιστημίου της Πάτρας, μετά την τελετή αναγόρευσης του σε Επίτιμο καθηγητή του Τμήματος ΗΜ&ΤΥ.

Δρ. Σηφάκης: «Στην Γαλλία είχαμε κάτι διαφορετικό και τελικά αποφασίσαμε να το προσαρμόσουμε στα Ευρωπαϊκά δεδομένα χωρίς κανένα πρόβλημα. Ίσως, στην Ελλάδα οι φοιτητές πιστεύουν ότι όσα περισσότερα χρόνια κάνουν τόση περισσότερη αξία δίνει αυτό στο δίπλωμα τους. Αυτό ίσως να ισχύει αν πάτε στο Δημόσιο. Αλλά γενικά σήμερα αυτό που μετράει περισσότερο είναι το τι γνώσεις έχουν, τι ξέρουν να κάνουν οι διπλωματούχοι και λιγότερο τα πόσα χρόνια απαιτούνται για το δίπλωμα.» εδώ

Μύθος 3^ος ¨: Η πλέον ανεξάρτητη «φωνή» της κοινωνίας

“Στοχοποιείται η πλέον ανεξάρτητη «φωνή» της κοινωνίας η οποία, παρά τις όποιες παθογένειές της, μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη λογική της οικονομικής και εθνικής υποτέλειας που μας έχει επιβληθεί. ” Πρυτανική Αρχή

Το ακόλουθο απόσπασμα είναι χαρακτηριστικό της ανεξαρτησίας της φωνής του Πανεπιστημίου.

«Ποιος είναι αυτός που δεν γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις αυτών των οργάνων σήμερα στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο; (Ενδεικτικά αναφέρω: Περί καταλήψεως της Πρυτανείας, χτισίματος της πόρτας κλπ ) Έχουν γραφεί τόσα πολλά για την βία που ασκείται από συνδικαλιστές φοιτητές που πολλές φορές φτάνει σε αποκλεισμούς και άλλες βίαιες συμπεριφορές κατά των μελών του σώματος αν δεν πάρουν την απόφαση που τους επιβάλλεται. Χαρακτηριστική φράση φοιτητή προς συνάδελφο μέλος ΔΕΠ που ανέφερε άποψη διαφορετική από αυτήν των γνωστών παρατάξεων, «κύριε Χ μόλις χάσατε το προνόμιο που είχατε να σας επιτρέπουμε να μπαίνετε μισή ώρα την μέρα στο γραφείο σας όταν κάνουμε κατάληψη». εδώ

Και φυσικά αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι από τους ομιλητές στην διάρκεια της ανοικτής συζήτησης, μας το υπενθύμισαν για μία ακόμη φορά, δηλώνοντας «ακόμη και αν ψηφιστεί, εμείς δεν θα αφήσουμε να εφαρμοστεί.» Αυτή λοιπόν είναι η ανεξάρτητη φωνή και ήταν φυσικό να αναρωτηθούμε μερικοί από τους συμμετέχοντες «Εμείς λοιπόν τι κάνουμε εδώ μέσα; Υπάρχει λόγος να συζητάμε, όταν οι συνομιλητές μας δηλώνουν πως δεν θα αφήσουν τις όποιες αποφάσεις να υλοποιηθούν;

Μύθος 4^ος ¨: Το Πανεπιστήμιο εκπαιδευτήριο

“αντι-αναπτυξιακό αφού αγνοεί την υποστήριξη και ανάπτυξη της έρευνας στα Πανεπιστήμια, προωθώντας έτσι το «Πανεπιστήμιο-Εκπαιδευτήριο»” Πρυτανική Αρχή

Παραθέτω απόσπασμα από σχετικό μήνυμα μου προς την Πανεπιστημιακή κοινότητα από τις εποχές που τα μέλη ΔΕΠ είχαμε τη δυνατότητα αυτή.

«Διαβάζω από την ιστοσελίδα του Stanford πως η κυρίαρχη συνιστώσα του είναι η εκπαιδευτική διαδικασία. Η βελτίωση της είναι ο κύριος στόχος κάθε Πανεπιστημίου που θέλει να σέβεται τον στόχο που του έχει αναθέσει η κοινωνία.

Όλοι μας αναρωτηθήκαμε κάποια στιγμή στο παρελθόν «μα αυτοί οι πολιτικοί δεν έχουν παιδιά στα δημόσια σχολεία; Δεν βλέπουν τα προβλήματα;» Η κοινωνία αναρωτιέται σήμερα «μα αυτοί οι Πανεπιστημιακοί δεν έχουν τα παιδιά τους στα Δημόσια Πανεπιστήμια; Δεν γνωρίζουν τα προβλήματα;»

Τα γνωρίζουμε όλοι μας. Τα γνωρίζετε όλοι σας, όπως τα γνωρίζω και εγώ ως πατέρας φοιτητή. Αλλά δεν θέλουμε να τα ακούτε δημοσίως. Δεν θέλουμε να τα ακούμε, γιατί έτσι αναλαμβάνουμε ευθύνη ενώπιον των φοιτητών μας, ενώπιον της κοινωνίας.» (εδώ)

Μύθος 5^ος ¨: Το αυτοδιοίκητο

“αντι-συνταγματικό καθώς πλήττει το αυτοδιοίκητο των ιδρυμάτων” Πρυτανική Αρχή

Ο πιο δημοφιλής μύθος όλων όσων αντιδρούν πάντα σε κάθε προσπάθεια αναβάθμισης του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Ο καθένας έχει την δική του άποψη για την σημασία αυτού του όρου. Μέχρι πρόσφατα υπήρχε η εντύπωση πως η Πολιτεία έχει την υποχρέωση να δίνει όσα χρήματα της ζητάνε τα Δημόσια Πανεπιστήμια (φυσικά χωρίς αιτιολόγηση), οι Διοικήσεις να ασκούν την Διοίκηση πολλές φορές έξω από κάθε Νομικό πλαίσιο και φυσικά χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά παραδείγματα προς την κατεύθυνση αυτή. Έχω επιλέξει μερικά πολύ χαρακτηριστικά:

Παράδειγμα 1. Διαφάνεια - Συγκρότηση Ερευνητικής Ομάδας,

«Είμαι σίγουρος πως συμφωνείτε, ακόμη παραπάνω σήμερα, πως πολύ δύσκολα αντιμετωπίζονται «εδραιωμένα συμφέροντα, νοοτροπίες και συμπεριφορές που αναπαράγουν τη διαφθορά» και πως αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ρήξεις. Κλείνοντας θα σας παρακαλούσα, για την εδραίωση της αίσθησης διαφάνειας, να κοινοποιήσετε στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα τις συνθέσεις των επιτροπών που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια του Πανεπιστημίου καθώς και των κριτηρίων αλλά και των τυχόν απολαβών των μελών τους από την συμμετοχή τους σε αυτές.»

«θα υπήρχε αυτό το όργιο πελατειακών σχέσεων, θα ήταν τόσο εύκολη η κατάχρηση της εξουσίας και τόσο δύσκολος ο έλεγχος των πράξεων διοίκησης αν … δεν είχε υποκατασταθεί η κανονικότητα και η νομιμότητα από την πολιτική πατρωνία και το κομματικό κολλητιλίκι;» εδώ

Παράδειγμα 2. Διαύγεια, Προσωπικά Δεδομένα, Διάλογος στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο και η χρεοκοπία θεσμών και αξιών

Ή πως το Πανεπιστήμιο με δεδομένη την οικονομική κατάσταση της χώρας αρνείται να εφαρμόσει τον σχετικό με την Διαύγεια Νόμο της Πολιτείας

Ή πως διεξάγεται γίνεται ο διάλογος στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο

«Με προβληματίζει ιδιαίτερα επίσης η έκφραση σας «Μετά από διεξοδική συζήτηση αποφασίζεται όπως η Γραμματεία του Ε.Λ.Κ.Ε. προχωρήσει αμέσως (μετά την σχετική αναφορά προς το Υπουργείο) στην εφαρμογή του Νόμου.» και αναρωτιέμαι αν πραγματικά πιστεύετε πως τα όργανα του Πανεπιστημίου έχουν την δυνατότητα να αποφασίσουν για τη μη εφαρμογή ενός νόμου της Ελληνικής Πολιτείας;» εδώ ή εδώ blog

Παράδειγμα 3. Επί του τρόπου άσκησης της Διοίκησης

«Κύριε Πρύτανη, Έχω επανειλημμένα υποστηρίξει μέσα στην Πανεπιστημιακή κοινότητα, όπως ήδη γνωρίζετε, αλλά και δημοσίως πως ένα πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τις δυσλειτουργίες στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο φέρουν τα μέλη ΔΕΠ και πιο συγκεκριμένα ο τρόπος δράσης μελών ΔΕΠ που έχουν εκλεγεί για να υπηρετήσουν σε θέσεις Διοίκησης. Θεωρώντας πως είναι υποχρέωση της κεντρικής Διοίκησης να προστατεύει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο από ενέργειες και παραλείψεις που οδηγούν στην απαξίωση του, σας καταθέτω την παρούσα επιστολή και παρακαλώ για τις δικές σας ενέργειες.

Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά παραδείγματα χαρακτηριστικά του τρόπου άσκησης της Διοίκησης τα οποία εκθέτουν το Πανεπιστήμιο στους φοιτητές μας αλλά και στην κοινωνία και αυτό σε μια εποχή που το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο πρέπει να βελτιώσει την ποιότητα και αποτελεσματικότητα του. Θα αρκεστώ να παραθέσω ορισμένα από αυτά τα οποία θεωρώ πολύ χαρακτηριστικά.» εδώ

“Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ, Ο Έλληνας φοιτητής που έδωσε ένα αγώνα ζωής για να διασφαλίσει μια θέση στα Πανεπιστήμια βλέπει καθημερινά τα όνειρα του να καταπατούνται από ένα ανεξέλεγκτο Δημόσιο Πανεπιστήμιο που δεν τον σέβεται και δεν του διασφαλίζει τα αυτονόητα, όλα αυτά που το Φιλανδικό Πανεπιστήμιο προσφέρει για πολλά χρόνια τώρα. “ εδώ

Μύθος 6^ος ¨: Ο Μύθος του Διαλόγου

Θα αναφέρω δύο επιχειρήματα για τον μύθο αυτό. Ως πρώτο βασίζεται στη διαδικασία που το κείμενο αυτό καταγράφει. H διαδικασία αυτή δίνει μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα του πως λειτουργεί η «πλέον ανεξάρτητη» αυτή «φωνή» της κοινωνίας» η οποία υποτίθεται πως διαμορφώνεται μέσα από συζητήσεις της ΠΚ, γενικές συνελεύσεις τμημάτων και τη Σύγκλητο.

Οι Πρυτανικές αρχές δημοσιοποίησαν την θέση τους στον τοπικό τύπο και την επόμενη ημέρα Τετάρτη 6 Ιουνίου έδωσαν συνέντευξη τύπου στα γραφεία της ένωσης συντακτών. Στην συνέντευξη αυτή μεταξύ άλλων υποστηρίζουν ότι:

· «η Πανεπιστημιακή κοινότητα επιθυμεί αλλαγές για την βελτίωση του Πανεπιστημίου, αλλά είναι αντίθετη σε αυτή την πλήρη ανατροπή.» και ότι

· η Σύγκλητος εξέφρασε «την πλήρη αντίθεση της (Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πατρών) στο προτεινόμενο νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δηλώσεις αυτές προηγούνται κατά μία ημέρα της συνεδρίασης της Συγκλήτου κατά την οποία υιοθετήθηκε η θέση της Πρυτανικής Αρχής και μια σχεδόν βδομάδα από την πρώτη συζήτηση επί του θέματος με τη συμμετοχή της Πανεπιστημιακής κοινότητας. Αξίζει να σημειωθεί πως καμία Γενική Συνέλευση Τμήματος δεν έχει διεξάγει συζήτηση επί του θέματος μέχρι σήμερα, και πως η θέση της Πρυτανικής Αρχής υιοθετήθηκε στο σύνολο της την Πέμπτη 7 Ιουνίου από την Σύγκλητο του Πανεπιστημίου, η οποία έκανε δεκτό ένα κείμενο το οποίο παρουσιάζει θέσεις χωρίς καμία τεκμηρίωση. ¨

Ως δεύτερο επιχείρημα για την τεκμηρίωση του μύθου αυτού αναφέρω το περιστατικό με την Ενημέρωση για την 65η Σύνοδο Πρυτάνεων. Παραθέτω απόσπασμα από σχετικό μήνυμα μου προς την ΠΚ.

«Εγώ δεν νοιώθω καθόλου υπερήφανος που υπηρετώ σε ένα Πανεπιστήμιο του οποίου η Πρυτανική αρχή στην κρισιμότερη ίσως περίοδο που διανύει το Ελληνικό κράτος δημοσιοποιεί μια τέτοια θέση και αυτό πριν ακόμη δημοσιοποιηθούν οι προτάσεις του υπουργείου για την διαβούλευση, παροτρύνοντας στην ουσία τους φοιτητές σε κινητοποιήσεις, τις οποίες τις αμέσως επόμενες μέρες από την δημοσιοποίηση του κειμένου ζήσαμε πάλι με τη μορφή καταλήψεων. Είναι προσβολή για την Ελληνική κοινωνία στην σημερινή κατάσταση της χώρας να επιμένετε στο πάγιο αίτημα για αύξηση της χρηματοδότησης όταν δεν μπορεί το Δημόσιο Πανεπιστήμιο να αποδείξει ότι αξιοποιεί αποτελεσματικά την υπάρχουσα χρηματοδότηση, και ξέρετε πολύ καλά πως δεν το κάνει.»

«Δεν θα σας περιγράψω την πρώτη μου αντίδραση όταν είδα το κείμενο. Επειδή όμως έχω μάθει να στοιχειοθετώ τις θέσεις μου, θα μου επιτρέψετε να επιχειρηματολογήσω για τα παραπάνω. Γιατί ξέρετε όταν μου ζήτησαν από το Helsinki University of Technology …» εδώ pdf

Μύθος 7^ος ¨: H επερχόμενη ολιγαρχική Διοίκηση

“αντι-δημοκρατικό αφού παραδίδει τις διοικήσεις των Πανεπιστημίων σε ολιγαρχική διοίκηση με επιχειρηματικό προσανατολισμό” Πρυτανική Αρχή

«Kατανοώ επίσης απολύτως τήν λυσσαλέα αντίδραση τών πρυτάνεων καί λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων. Είναι πράγματι περίεργο πώς τά μεγαλύτερα Πανεπιστήμια Ευρώπης και Αμερικής δεν έχουν καταλάβει τόσα χρόνια πόσο αντιδημοκρατικά είναι και δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να μετακαλέσουν τον Πρύτανη π.χ. της Θεσσαλονίκης να τά δημοκρατικοποιήσει και να τους διδάξει τι εστί Ασυλο. Αλήθεια πώς λειτουργούν τόσα χρόνια χωρίς άσυλο; Επίσης περίεργο μού φαίνεται πώς πολλοί πού ανατριχιάζουν με τον βάρβαρο και αντιλαϊκό τρόπο πού διοικούνται αυτά τά Πανεπιστήμια καταδέχτηκαν να μετεκπαιδευτούν σε αυτά, να χρησιμοποιούν τους όποιους τίτλους απέκτησαν εκεί στα βιογραφικά τους με υπερηφάνεια και να μην τά έχουν ενημερώσει πόσο σκοταδιστικά λειτουργούν. Δεν αισθάνθηκαν άραγε το επαχθές βάρος να φοιτούν εκεί χωρίς την προστασία του ασύλου;» Η. Κουρούμαλης, 1^ο σχόλιο εδώ

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της Πρυτανικής αρχής σε ανάλογο θέμα που άμεσα σχετίζεται με τον Μύθο αυτό.

“Εμείς θα συνεχίσουμε με γνώμονα τα «πιστεύω μας» για ένα καλύτερο δημόσιο πανεπιστήμιο.” εδώ

Μύθος 8^ος ¨: Ο σημαντικός ρόλος του Δημόσιου Πανεπιστημίου

“υποβαθμίζει το σημαντικό ρόλο που καλείται να έχει το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο στην κοινωνική πρόοδο και την ανάπτυξη της χώρας.” Πρυτανική Αρχή

Στον μύθο αυτό έχω επανειλημμένα αναφερθεί. Ακολουθεί χαρακτηριστικό απόσπασμα από σχετική παρέμβαση μου

“η βασική αιτία της σημερινής κατάστασης της χώρας που για μένα δεν είναι η οικονομική κρίση αλλά πρωτίστως η κρίση θεσμών και αξιών που διαπερνά την Ελληνική κοινωνία και αναμφισβήτητα το βαρέως νοσούν Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο φέρει την κύρια ευθύνη προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς για χρόνια τώρα διαμορφώνει με ένα ανορθόδοξο τρόπο τους πολίτες αυτής της χώρας. Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι καμία αλλαγή και ανατροπή της φθίνουσας πορείας δεν μπορεί να είναι επιτυχής σε βάθος χρόνου, αν δεν αλλάξει η κατάσταση στο εκπαιδευτικό σύστημα.… Το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο (και γενικότερα το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα) νοσεί βαρύτατα και δεν έχει ή συνειδητά δεν θέλει να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς προστασίας του.” εδώ

Την κύρια ευθύνη για την κατάντια του Δημόσιου Πανεπιστημίου την έχουν οι Πανεπιστημιακοί. Δεν τους είδα ποτέ να αντιδρούν κατά της Πολιτείας για μέτρα και νόμους που το υποβάθμιζαν (π.χ. αύξηση αριθμού εισακτέων, δημιουργία νέων τμημάτων, ανοχή στην μη εφαρμογή νόμων, και άλλα πολλά) με τον τρόπο που αντιδρούν σε όλα εκείνα τα μέτρα που περιορίζουν την ασύδοτη δράση τους στον χώρο αυτό. Δεν τους είδα δυστυχώς να αντιδρούν όλο αυτό το διάστημα κατά της πολιτικής σχετικά με το Μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο και όλα τα πολιτικά δρώμενα. Ξεσηκώθηκαν μόνο όταν απειλήθηκε η καρέκλα τους, το μαγαζάκι τους!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το παρακάτω:

"τα πανεπιστήμια θέλουν να αποφασίζουν εκείνα πώς θα γίνεται π.χ. η αναπλήρωση μαθημάτων που χάνονται λόγω αποχής ή κατάληψης" htm pdf

«Αλήθεια με τα τόσα προβλήματα που έχει το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο αυτό που απασχολεί τους Πρυτάνεις είναι να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα επανεκλογής τους (αντιγράφω ...»

4. Πως αντιδρά η Πανεπιστημιακή κοινότητα σε αυτού του είδους τις πρακτικές

Απλά δεν αντιδρά. Η πρώτη αντίδραση μου (εδώ) στάλθηκε στα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος. Δεν υπήρξε κανένα σχόλιο επί του μηνύματος αυτού.

Η δεύτερη ενέργεια μου ήταν η κατάθεση εγγράφου στον Τομέα για να πάρει θέση επί του κειμένου αυτού. Το αίτημα δεν έγινε δεκτό. Ο Τομέας δεν πήρε θέση.

Η τρίτη ενέργεια μου (εδώ) ήταν η κατάθεση εγγράφου στην Γενική Συνέλευση του Τμήματος για να πάρει θέση επί του κειμένου και της διαδικασίας που ακολούθησαν οι Πρυτανικές Αρχές. Η ΓΣ δεν πήρε θέση αρνούμενη να συζητήσει το θέμα.

5. Η πρόκληση για την Πανεπιστημιακή κοινότητα

Χρειάζεται ένας δημιουργικός σεισμός για να αλλάξουν τα πράγματα στην ανώτατη εκπαίδευση υποστηρίζει ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης σε άρθρο του στην Καθημερινή.

" (…) η μετάβασή μου από το Μετσόβιο στο Μπέρκλεϊ ήταν κάτι σαν άλμα, για δύο λόγους: την ποιότητα των καθηγητών στην Αμερική και τις γνώσεις που είχα λάβει στην Ελλάδα, οι οποίες είναι ξεπερασμένες. Διδάσκουν τα ίδια και τα ίδια εδώ και τριάντα χρόνια, λες και δεν έχουν καμιά επαφή με όσα γίνονται στο εξωτερικό."
«Πολλά έχουν διορθωθεί, όμως τα πανεπιστήμια υπολειτουργούν. Δεν υπάρχει ένας τολμηρός ηγέτης ο οποίος θα βοηθήσει τα πανεπιστήμια να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητα και να παύσουν οι καταλήψεις και οι άλλες δυσλειτουργίες. Οι φοιτητές πρέπει να καταλάβουν ποιο είναι το συμφέρον τους. Κάποτε ρώτησαν τον Ιάννη Ξενάκη τι πρέπει να γίνει για να λυθεί το πολεοδομικό πρόβλημα της Αθήνας. Κι εκείνος απάντησε: “Εννέα Ρίχτερ”. Χρειάζεται ένας δημιουργικός σεισμός για να αλλάξουν τα πράγματα στην ανώτατη εκπαίδευση».

«"is it like this the univ you graduated from?". Ντράπηκα.» αναφέρει σε μήνυμα του ο Κώστας Αίσωπος, ένας από τους καλύτερους αποφοίτους μας.

«Επίσης διαπιστώνω καθημερινά πόσο μπούρδα είναι η φήμη οτι οι Έλληνες είναι καλά εφοδιασμένοι από το ελληνικό πανεπιστήμιο για να διαπρέψουν στο εξωτερικό. Η πραγματικότητα είναι οτι υστερούμε πολύ και χρειαζόμαστε μπόλικη δουλεια για να κάνουμε catch-up με φοιτητές που προέρχονται από προπτυχιακά προγράμματα με *λιγότερα χρόνια* από εμας, όπως τα IITs της Ινδίας και τα ivy league πανεπιστήμια της Αμερικής. Βέβαια αφού συνειδητοποιήσουμε πως έχει η κατάσταση (το οποίο παίρνει καποιο χρονικό διάστημα), με υπομονή και σκληρή δουλεια καταφέρνουμε και τους φτάνουμε. Πολύ συχνά οι Έλληνες εδώ αναφέρονται σε αυτήν την μετάβαση ως "first year shock".» εδώ

Δυστυχώς το Δημόσιο Πανεπιστήμιο αναλώνει τα τελευταία χρόνια τις δυνάμεις του προς την κατεύθυνση της μη εφαρμογής της όποιας διάταξης προσπαθεί να επιφέρει μια αλλαγή στο υπάρχον σύστημα.

«Θα ήταν ενδιαφέρον να καταγράψουμε τις ανθρωποώρες που δαπανήθηκαν προς την κατεύθυνση της μη εφαρμογής των νέων διατάξεων (απεργίες, καταλήψεις, συγκεντρώσεις, συζητήσεις επί συζητήσεων σε κάθε θεσμικό όργανο κλπ) και να τις συγκρίνουμε με αυτές που δαπανήθηκαν προς την κατεύθυνση του reengineering του συστήματος για την αποτελεσματική και προς όφελος των φοιτητών και της κοινωνίας εφαρμογής τους. Φοβάμαι πως το αποτέλεσμα θα είναι το λιγότερο «τραγικό» για την παραγωγικότητα της Πανεπιστημιακής κοινότητας. Εκτός και αν συνυπολογίσουμε την παραγωγή «πολιτικής» και αντιπολίτευσης.» εδώ

Είναι πλέον κοινή διαπίστωση πως το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας. Ας δράσουμε αυτή τη φορά αποτελεσματικά και προς όφελος της κοινωνίας. Έχουμε όλα αυτά τα χρόνια περίτρανα αποδείξει ότι όχι μόνο είμαστε ανίκανοι να βελτιώσουμε ένα πλαίσιο λειτουργίας το οποίο ορίζεται από τους νόμους της Πολιτείας, αλλά αντίθετα λειτουργούμε με βάση το κακώς εννοούμενο προσωπικό συμφέρον προς την κατεύθυνση της αποδιοργάνωσης του. Και σε αυτό έχουμε μοναδική πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο. εδώ και σε pdf μορφή

Είναι μια πρόκληση για μας να αποδείξουμε ότι μπορούμε, παρά την μέχρι σήμερα πορεία μας, να δράσουμε αποτελεσματικά και προς όφελος της κοινωνίας. Οφείλουμε να συμμετέχουμε στην διαδικασία του διαλόγου, να αναδείξουμε τις αδυναμίες του προσχεδίου και να προτείνουμε βελτιώσεις.