Οι “συντριπτικές πλειοψηφίες” δεν μπορούν να δώσουν λύσεις

Σε επιστολή μου προς τον Πρόεδρο του Τμήματος, ενάμιση χρόνο πριν, ανέφερα μεταξύ άλλων:

“ (…) η ανάγκη αναδιοργάνωσης εξακολουθεί να είναι ακόμη πιο επιτακτική. Είναι προϋπόθεση για την επιβίωση του Πανεπιστημίου και της χώρας. Το Τμήμα θέλει αναδιοργάνωση, από τις εκπαιδευτικές του δομές, τις Διοικητικές του δομές, τις κάθε τύπου υπηρεσίες του (ΔΣ, Τομείς, Εργαστήρια, Γραμματεία, ΚΥΠΕΣ, …). Το βαθύ Πανεπιστήμιο είναι εδώ για να αντισταθεί σε κάθε προσπάθεια αναδιοργάνωσης. Οι παγιωμένες δομές που ελέγχουν τα πάντα, από την διαχείριση και αξιοποίηση πόρων μέχρι τις εκλογές για κάθε θέση λήψης απόφασης ή άσκησης ακόμη και στοιχειώδους διαχείρισης δεν θα παραδώσουν τα προνόμια τους. Χρειάζεται ρήξη και σύγκρουση. Και χρειάζεται δύναμη για αυτό. (…) το βαθύ Πανεπιστήμιο θα συνεχίσει να αγωνίζεται να διαχειρίζεται και να ελέγχει την κάθε αξιολόγηση και την κάθε προσπάθεια αναδόμησης ώστε να την προσαρμόσει στα μέτρα του.”

Η πρόσφατη κατάληψη των 7 βδομάδων έρχεται να αναδείξει με αναμφισβήτητο τρόπο την ανάγκη δραστικής αναδιοργάνωσης στο Τμήμα. Οι “συντριπτικές πλειοψηφίες” δεν μπορούν να δώσουν λύσεις. Τα πρόσφατα γεγονότα το επιβεβαίωσαν για μία ακόμη φορά. Η επίκληση του όρου “συντριπτική πλειοψηφία” ακύρωσε εξ αρχής κάθε προσπάθεια για εναλλακτική πρόταση. Σε πρόσφατο μήνυμα μου στους διδάσκοντες του Τμήματος σημείωνα:

“Βλέπω συνέχεια το τελευταίο διάστημα να χρησιμοποιείται ο όρος «συντριπτική πλειοψηφία» και έχω αρχίσει να πιστεύω πως έχω χάσει κάποιο επεισόδιο.

Η πρόταση του ορίου δήλωσης μαθημάτων ψηφίστηκε από 20 συναδέλφους τέλος Μαΐου. Η απόφαση αυτή έχει οδηγήσει το Τμήμα στην χειρότερη, από όσο γνωρίζω, κρίση του (7 βδομάδες κλειστό).

Από τότε δεν γνωρίζω να έγινε κάποια άλλη ψηφοφορία, έστω και ηλεκτρονική, που να καταγράφει την θέση των 52 καθηγητών και λεκτόρων του Τμήματος για το θέμα που προέκυψε από την εισαγωγή του ορίου δήλωσης μαθημάτων. Έγιναν άτυπες συναντήσεις όπου με μεγάλη δυσκολία μπορούσε  να εκφραστεί διαφορετική άποψη από αυτήν της "συντριπτικής πλειοψηφίας" αλλά ποτέ, από όσο γνωρίζω, δεν μας κοινοποιήθηκε κάποια απόφαση με αριθμούς συμμετεχόντων στις συναντήσεις αυτές αλλά και προτάσεις πάνω στις οποίες έγινε ψηφοφορία.

Λυπάμαι αλλά αν τα παραπάνω αληθεύουν, (παρακαλώ τον κ. Πρόεδρο να μας ενημερώσει σχετικά) μπορώ να υποθέσω πως ο όρος   "συντριπτική πλειοψηφία" χρησιμοποιείται για να προδιαθέσει τους συναδέλφους σε μια μελλοντική ψηφοφορία επί του θέματος.” 

Σημείωνα δε, πως οι φοιτητές επανεξετάζουν τη θέση τους κάθε βδομάδα και μας κοινοποιούν την απόφαση τους και τους αριθμούς που έλαβαν οι διάφορες προτάσεις που τίθενται σε ψηφοφορία. Εμείς νομίζω πως “κρυβόμαστε” πίσω από το γράμμα του Νόμου. (To τελευταίο παρακαλώ να μην θεωρηθεί ως αποδοχή από μέρους μου της απόφασης τους για κλειστό Τμήμα).

Το πώς διαμορφώνεται και πως λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια τώρα αυτή η ”συντριπτική πλειοψηφία” των “δασκάλων” είναι γνωστό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Θα αναφέρω δύο πολύ χαρακτηριστικά που σχετίζονται άμεσα με την βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, επιχείρημα που χρησιμοποίησε η “συντριπτική πλειοψηφία” που υποστήριζε  την ανυποχώρητη στάση στο όριο δήλωσης μαθημάτων που αποτέλεσε και την αιτία της για 7 εβδομάδες κατάληψης στο Τμήμα. Αναμφίβολα, η επίδραση των δύο αυτών μέτρων, της αποτελεσματικής διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων και της διάσπασης ακροατηρίων, είναι πολύ μεγαλύτερη από την όποια επίδραση της εισαγωγής του ορίου δήλωσης μαθημάτων. Υπάρχει μια βασική διαφορά. Η σύγκρουση για την εφαρμογή αυτών δεν είναι με τους φοιτητές. Είναι με τους “δασκάλους”. Το είχα επισημάνει με επιστολή μου στον Πρόεδρο (Η ανάγκη της ρήξης με το βαθύ Πανεπιστήμιο) ενάμιση χρόνο πριν, όπως και ότι η ορθολογική, διαφανής και αποτελεσματική αξιοποίηση του κάθε είδους προσωπικού πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό. Η «αβελτηρία, η κακοδιαχείριση και το αδιαφανές μοίρασμα της εξουσίας» πρέπει να σταματήσουν. Και είναι κακή επιλογή να αναμένουμε να επιβεβαιώσουν την ανάγκη αυτή τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Γιατί στην περίπτωση αυτή το βαθύ Πανεπιστήμιο θα συνεχίσει να αγωνίζεται να διαχειρίζεται και να ελέγχει την κάθε αξιολόγηση και την κάθε προσπάθεια αναδόμησης ώστε να την προσαρμόσει στα μέτρα του.

Α) Αποτελεσματική διαχείριση διαθέσιμων πόρων

Όπως αναφέρω σε επιστολή μου με τίτλο “Περί Πανεπιστημιακού «κατεστημένου»”, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΒΗΜΑ, ζήτησα, ως μέλος της επιτροπής διαχείρισης του έργου ΕΠΕΑΕΚ «Αναβάθμιση Προγράμματος Σπουδών», την καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης  όσον αφορά τα μαθήματα και τα εργαστήρια. Η ενέργεια θεωρήθηκε προσπάθεια αξιολόγησης και δεν υιοθετήθηκε. Θα μου πείτε, μα είναι δυνατόν να αναβαθμίζετε κάτι που δεν έχετε καταγράψει; Στο ελληνικό Πανεπιστήμιο, η απάντηση είναι, Ναι!.

Στη συνέχεια και ως μέλος της επιτροπής διαχείρισης του έργου ζήτησα να δω τα οικονομικά του προγράμματος. Αυτό δεν μου επετράπει με το επιχείρημα πως αυτά αποτελούν “προσωπικά δεδομένα” των ατόμων που πληρώθηκαν από αυτό.

Ήταν τότε οι εποχές των χρυσών αγελάδων όπου κάθε προσπάθεια αποτελεσματικής αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων στο Πανεπιστήμιο έπεφτε στο κενό.

Η προσπάθεια μου για καταγραφή του εργαστηριακού έργου συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια έχοντας ως κίνητρο και τις δημόσιες αναφορές των φοιτητών μας για “εργαστήρια μαϊμούδες”. (δες Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο Πατρών, διαφάνειες 16-18)

Σε επιστολή προς τον Πρόεδρο του Τμήματος τον Ιανουάριο του 2008 με θέμα “Περί καταγραφής του εργαστηριακού έργου του Τμήματος” ανέφερα πως παρά την έγκριση της πρότασης αυτής από την Γ.Σ. του Τμήματος, η καταγραφή αυτή δεν έχει προχωρήσει. Σήμερα, 6 χρόνια μετά, και παρότι υπάρχει σχετική απόφαση Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, αλλά και ουσιαστική ανάγκη για την πληρότητα του Οδηγού Σπουδών, η καταγραφή δεν έχει γίνει.

Και δεν έχω δει διαμαρτυρίες των δασκάλων για αυτή την μη εφαρμογή της απόφασης της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος.

Β) Διάσπαση πολυπληθών ακροατηρίων

Με επιστολή μου προς τον Πρόεδρο του Τμήματος στις 13 Οκτωβρίου 2008 ζητούσα από το Τμήμα να προχωρήσει στην διάσπαση των πολυπληθών ακροατηρίων σε δύο τουλάχιστο ομάδες επικαλούμενος σχετικό Νόμο αλλά και απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος. Επεσήμανα τότε πως: α) η διάσπαση αυτή δεν έχει γίνει σε κανένα μάθημα του 3^ου έτους σπουδών, το οποίο είναι ίσως το πιο σημαντικό για τους φοιτητές μας, και β) πως ήμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε στην διάσπαση αυτή όχι μόνο γιατί το προβλέπει ο σχετικός Νόμος αλλά και από το γεγονός πως τα μαθήματα διεξάγονται σε κατάμεστες αίθουσες των 180 θέσεων με πολύ δυσμενείς για την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας επιπτώσεις.

Ακόμη και σήμερα, 6 χρόνια μετά, η διάσπαση ακροατηρίων δεν έχει εφαρμοστεί σε όλα τα πολυπληθή ακροατήρια. Και δεν έχω δει διαμαρτυρίες των δασκάλων για αυτή την μη εφαρμογή των Νόμων και των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος.

Σήμερα αυτή η “συντριπτική πλειοψηφία” επέλεξε να πληρώσει το Τμήμα και κυρίως οι φοιτητές που ήρθαν να σπουδάσουν, το τραυματικό κόστος μιας κατάληψης 7 εβδομάδων γιατί οι φοιτητές του αντέδρασαν σε μια απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος. Δεν μπορώ παρά να υποστηρίζω πως η αυθαιρεσία των καθηγητών και η φοιτητική βία δεν είναι παρά δύο όψεις του ίδιου νομίσματος (εδώ). 

Αυτή η «συντριπτική πλειοψηφία» θα έπρεπε το λιγότερο να ντρέπεται για τις επιλογές της και τις πρακτικές της. Επιλογές και πρακτικές που οδήγησαν το Τμήμα στην σημερινή κατάσταση. Πρακτικές που θα βρει κανείς στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και οδήγησαν τη χώρα στην χρεοκοπία θεσμών και αξιών που είναι η κύρια αιτία της σημερινής κρίσης της χώρας.

Κλεάνθης Θραμπουλίδης

Καθηγητής

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Yπολογιστών

Σχετική παρέμβαση 
Το βαθύ πανεπιστήμιο εδώ